مهریه یکی از ارکان مهم عقد نکاح در سیستم حقوقی ایران است که به‌عنوان یک حق مالی برای زن در نظر گرفته می‌شود. در بسیاری از مواقع، موضوع مهریه باعث ایجاد سوالات و نگرانی‌هایی در ذهن زوجین می‌شود. در این مقاله قصد داریم به‌طور مفصل به این سوال پاسخ دهیم که مهریه چیست؟ و چقدر خوب است؟ همچنین، به بررسی تاثیرات مهریه در روند ازدواج و طلاق خواهیم پرداخت و شرایط تعیین آن را نیز توضیح خواهیم داد.
مهریه چیست؟
مهریه مبلغی است که در زمان عقد نکاح بین مرد و زن توافق می‌شود و به‌عنوان یکی از حقوق مالی زن در نظر گرفته می‌شود. این مبلغ می‌تواند به‌صورت نقدی، سکه طلا، اموال خاص یا حتی خدمات خاص مانند ملک یا زمین باشد. طبق قانون، زن می‌تواند در صورت طلاق، فوت شوهر یا هرگونه جدایی از مرد، مهریه خود را از وی مطالبه کند.
در حقیقت، مهریه علاوه بر اینکه یک تعهد مالی برای مرد به‌شمار می‌آید، نشان‌دهنده احترام به حقوق زن و اهمیت جایگاه او در جامعه است. این حق قانونی به‌صورت رسمی در عقدنامه ثبت می‌شود و قابل تغییر نیست مگر اینکه زن خود به آن رضایت دهد.
چقدر خوب است؟
مهریه در بسیاری از موارد برای زنان به‌عنوان یک پشتوانه مالی و تضمین حقوق مالی در دوران ازدواج و پس از آن عمل می‌کند. در ادامه، به برخی از فواید مهریه اشاره می‌کنیم:
1. امنیت مالی برای زن
مهریه به‌عنوان یک ضمانت مالی برای زن در نظر گرفته می‌شود. در صورت وقوع طلاق یا فوت شوهر، زن می‌تواند مهریه خود را مطالبه کرده و از آن برای تأمین نیازهای مالی خود استفاده کند. این موضوع به زن احساس امنیت و حمایت مالی می‌دهد.
2. ایجاد تعهد برای مرد
مهریه برای مردان ایجاد یک نوع تعهد مالی می‌کند. این امر از یک‌سو باعث ایجاد تعهد بیشتر در قبال همسر می‌شود و از سوی دیگر، زن می‌داند که در صورت بروز مشکلات حقوقی یا مالی، مهریه او تضمین‌شده است.
3. کاهش اختلافات و تنش‌ها
وجود مهریه به‌عنوان یک مبالغ مشخص در سند ازدواج، می‌تواند از بروز اختلافات بیشتر جلوگیری کند. چراکه در صورت بروز مشکلات و تصمیم به جدایی، زن می‌تواند با استناد به قرارداد مهریه خود را از شوهر مطالبه کند و این باعث کاهش تنش‌ها و پیچیدگی‌های بیشتر در روابط زناشویی می‌شود.
چند تا؟ چطور مهریه تعیین می‌شود؟
مهریه معمولاً به‌صورت مبلغ مشخصی از پول یا تعداد سکه طلا تعیین می‌شود. در گذشته، معمولاً مهریه به‌صورت تعدادی سکه طلا یا جواهرات گرانبها توافق می‌شد. اما در حال حاضر، این مبلغ می‌تواند به‌صورت توافقی بین زوجین تعیین شود و در صورت لزوم می‌تواند شامل اموال یا دارایی‌های دیگر مانند زمین و ملک باشد.
1. سکه طلا:
یکی از رایج‌ترین اشکال مهریه در ایران، تعیین آن به‌صورت سکه طلا است. معمولاً این سکه‌ها به‌صورت “تمام بهار آزادی” یا “نیم سکه” و “ربع سکه” انتخاب می‌شود. تعداد سکه‌ها می‌تواند بر اساس توافق طرفین یا شرایط مالی زوجین متغیر باشد.
2. پول نقد:
در برخی از ازدواج‌ها، مهریه به‌صورت مبلغی مشخص از پول نقد تعیین می‌شود. این روش برای کسانی که به‌دنبال تسویه سریع‌تر و پرداخت آسان‌تر مهریه هستند، گزینه‌ای مناسب است.
3. اموال یا دارایی‌ها:
مهریه می‌تواند به‌صورت اموال مشخصی مانند ملک، زمین، اتومبیل یا سایر دارایی‌ها نیز تعیین شود. این روش معمولاً در موارد خاص و طبق توافقات طرفین انجام می‌شود.
چطور مهریه را مطالبه کنیم؟
مطالبه مهریه یکی از حقوق قانونی زن است و در صورت عدم پرداخت مهریه توسط مرد، زن می‌تواند از طریق مراجع قانونی اقدام کند. مراحل درخواست مهریه به شرح زیر است:
- ثبت درخواست در دفترخانه:
زن می‌تواند با مراجعه به دفترخانه و تنظیم درخواست مطالبه مهریه، روند قانونی را آغاز کند. این درخواست باید طبق سند ازدواج رسمی تنظیم و در سیستم ثبت شود. - مراجعه به دادگاه خانواده:
در صورتی که مرد مهریه را پرداخت نکند، زن می‌تواند به دادگاه خانواده مراجعه کرده و از آنجا حکم مطالبه مهریه را بگیرد. - اجرای حکم دادگاه:
پس از صدور حکم دادگاه، اجرای احکام نسبت به مرد اقدام کرده و اموال او برای پرداخت مهریه توقیف می‌شود. در صورتی که مرد توانایی پرداخت یک‌جا نداشته باشد، دادگاه ممکن است حکم به پرداخت اقساطی مهریه دهد.
نتیجه‌گیری
مهریه یک حق مالی قانونی برای زن است که نه‌تنها امنیت مالی او را در مواقع ضروری فراهم می‌کند بلکه به‌عنوان یک تعهد قانونی برای مرد شناخته می‌شود. با تعیین صحیح مهریه و آگاهی از شرایط آن، می‌توان از بروز بسیاری از مشکلات حقوقی در آینده جلوگیری کرد. به‌طور کلی، مهریه در فرآیند ازدواج و طلاق به‌عنوان یک ابزار قانونی و حمایت‌کننده از حقوق زنان عمل می‌کند.
اگر شما نیز در مراحل ازدواج قرار دارید یا به‌دنبال مشاوره در خصوص تعیین مهریه هستید، پیشنهاد می‌کنیم با یک وکیل حقوقی متخصص مشورت کنید تا بهترین تصمیم را در این زمینه اتخاذ کنید.
