وقتی دعوایی در دادگاه مطرح می‌شود، نخستین قدم برای اطلاع‌رسانی به طرفین از طریق «ابلاغیه» انجام می‌گیرد. بسیاری از افراد پس از ثبت دادخواست یا شکایت، این سؤال را دارند که «ابلاغیه دادگاه چیست و چند روز طول می‌کشد تا به دست ما برسد؟». دانستن پاسخ این پرسش بسیار مهم است، زیرا بی‌توجهی یا تأخیر در دریافت ابلاغیه می‌تواند منجر به صدور حکم غیابی یا از دست رفتن فرصت دفاع شود.
تعریف ابلاغیه
ابلاغیه در معنای حقوقی، اطلاع‌رسانی رسمی دادگاه به طرفین دعوا درباره تشکیل جلسه یا تصمیم قضایی است. این سند قانونی تضمین می‌کند که هیچ فردی بدون اطلاع در معرض رأی دادگاه قرار نمی‌گیرد.
اهمیت ابلاغیه در روند دادرسی
ابلاغیه به چند دلیل نقش حیاتی دارد:
- تضمین حق دفاع و حضور در دادگاه
- تعیین تکلیف زمان و مکان جلسات
- ایجاد شفافیت در روند دادرسی
- جلوگیری از صدور رأی غیرقانونی یا غیابی
انواع ابلاغیه دادگاه
۱. ابلاغیه واقعی
وقتی مأمور ابلاغ یا سامانه ثنا، ابلاغیه را مستقیماً به شخص ابلاغ‌شونده تحویل دهد و رسید دریافت شود.
۲. ابلاغیه قانونی
اگر شخص در محل حضور نداشته باشد، ابلاغیه به بستگان یا همسایگان تحویل داده می‌شود یا در سامانه ثنا ثبت می‌گردد. در این حالت نیز ابلاغیه معتبر محسوب می‌شود.
ابلاغیه سنتی و ابلاغیه الکترونیکی
سنتی
در گذشته ابلاغیه به‌صورت کاغذی و از طریق مأمور ابلاغ ارسال می‌شد.
الکترونیکی (سامانه ثنا)
امروزه بیشتر ابلاغیه‌ها از طریق سامانه ثنا انجام می‌شود. سرعت و دقت این روش بیشتر است و احتمال گم شدن کاهش می‌یابد.
ابلاغیه دادگاه چند روز طول می‌کشد؟
- در روش سنتی: معمولاً بین ۵ تا ۱۰ روز کاری زمان لازم بود تا مأمور ابلاغ برگه را به نشانی طرفین برساند.
- در روش الکترونیکی: امروزه ابلاغیه در کمتر از ۲۴ ساعت پس از صدور قاضی در سامانه ثنا قرار می‌گیرد. اما اطلاع‌رسانی به فرد بستگی به زمان ورود او به سامانه دارد.
- به‌طور میانگین: بین ۳ تا ۷ روز کاری طول می‌کشد تا ابلاغیه از زمان صدور به‌طور رسمی به اطلاع فرد برسد.
عوامل مؤثر بر تأخیر در ابلاغیه
- اشتباه در ثبت نشانی یا اطلاعات در سامانه ثنا
- مشکلات فنی سامانه ابلاغ الکترونیک
- تعطیلات رسمی و اداری
- عدم مراجعه فرد به سامانه برای مشاهده ابلاغیه
پیامدهای بی‌توجهی به ابلاغیه
- صدور حکم غیابی علیه خوانده
- از دست دادن فرصت دفاع یا اعتراض
- افزایش هزینه و زمان دادرسی
جدول مقایسه‌ای: زمان ابلاغیه سنتی و الکترونیکی
| ویژگی | ابلاغیه سنتی | ابلاغیه الکترونیکی |
|---|---|---|
| مدت زمان | ۵ تا ۱۰ روز | کمتر از ۲۴ ساعت |
| احتمال تأخیر | زیاد | کم |
| هزینه | بالا | کم |
| اطمینان | پایین‌تر | بالا |
نمونه‌های کاربردی در دعاوی خانوادگی
- در موضوع دلایل محکمه‌پسند برای طلاق از طرف زن، اگر زن دادخواست بدهد، دادگاه برای شوهر ابلاغیه صادر می‌کند و زمان حضور او را اعلام می‌کند.
- در پرونده‌های مربوط به درخواست طلاق اینترنتی، ابلاغیه به‌صورت الکترونیکی در سامانه ثنا ثبت می‌شود و زوجین باید آن را مشاهده کنند.
رویه عملی دادگاه‌ها
امروزه قوه قضائیه با توسعه سامانه ثنا توانسته سرعت و شفافیت ابلاغیه‌ها را افزایش دهد. بیشتر قضات و کارمندان دادگاه‌ها به شهروندان توصیه می‌کنند به‌طور مرتب سامانه ثنا را بررسی کنند تا از ابلاغیه‌های جدید مطلع شوند.
جمع‌بندی
ابلاغیه دادگاه سندی رسمی برای اطلاع‌رسانی به طرفین دعواست. در گذشته دریافت آن بین ۵ تا ۱۰ روز طول می‌کشید، اما امروز با استفاده از سامانه ثنا، معمولاً در کمتر از ۲۴ ساعت صادر می‌شود. با این حال، به‌طور متوسط بین ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد تا ابلاغیه به‌طور رسمی به اطلاع افراد برسد. بی‌توجهی به ابلاغیه می‌تواند پیامدهای سنگینی مانند صدور حکم غیابی داشته باشد. بنابراین، پیگیری مداوم سامانه ثنا برای جلوگیری از مشکلات حقوقی ضروری است.
