مهریه و طلاق؛ رابطه‌ای پرچالش
مهریه یکی از حقوق قطعی زن در عقد دائم است و مرد موظف به پرداخت آن است. اما زمانی که زن درخواست طلاق می‌دهد، این پرسش مطرح می‌شود که آیا مهریه همچنان به او تعلق می‌گیرد یا خیر. پاسخ بستگی به نوع طلاق و شرایط پرونده دارد.
طلاق به درخواست زن با دلیل موجه
اگر زن بتواند در دادگاه عسر و حرج (مشقت شدید زندگی) را اثبات کند، مانند اعتیاد همسر، ضرب و شتم یا ترک زندگی مشترک، دادگاه حکم طلاق را صادر می‌کند. در این حالت مهریه زن به قوت خود باقی است و او می‌تواند همزمان مهریه‌اش را مطالبه کند.
طلاق توافقی
در طلاق توافقی زن و مرد با رضایت دو طرف از هم جدا می‌شوند. در این حالت زن معمولاً بخشی یا تمام مهریه را می‌بخشد تا مرد به طلاق رضایت دهد. بنابراین، تعلق گرفتن یا نگرفتن مهریه در این نوع طلاق به توافق زوجین بستگی دارد.
طلاق خلع و مبارات
در طلاق خلع زن به دلیل کراهتی که از شوهر دارد، حاضر می‌شود بخشی یا حتی کل مهریه خود را ببخشد تا طلاق بگیرد. در طلاق مبارات این کراهت دوطرفه است و معمولاً زن بخشی از مهریه را می‌بخشد.
جدول مقایسه‌ای مهریه در انواع طلاق
| نوع طلاق | وضعیت مهریه | توضیح کوتاه |
|---|---|---|
| درخواست زن با دلیل موجه (عسر و حرج) | تعلق می‌گیرد | زن می‌تواند همزمان مهریه را مطالبه کند |
| توافقی | توافق طرفین | ممکن است زن بخشی یا کل مهریه را ببخشد |
| خلع | معمولاً بخشیده می‌شود | زن در قبال طلاق از حق مهریه می‌گذرد |
| مبارات | بخشی بخشیده می‌شود | توافقی و دوطرفه است |
در پاسخ به این سؤال که «اگر زن درخواست طلاق کند، آیا مهریه به او تعلق می‌گیرد؟» باید گفت: بله، اصل حق مهریه همیشه محفوظ است، اما در عمل نوع طلاق و شرایط آن تعیین می‌کند که زن مهریه‌اش را دریافت کند یا بخشی از آن را ببخشد.
